Yaşlı kedilerde görülen hastalıklar

Ağrı çeken kediler bu şikayetlerini nadiren gösterirler. Kediler, köpeklerin aksine, ağrılarını gizleme konusunda çok başarılıdır. Bu nedenle, kedi sahipleri, kedilerinin azalan fiziksel aktivitelerini "normal" yaşlanma sürecine bağlar. Ancak, görünüşte sağlıklı olan yaşlı kedilerin yaklaşık üçte biri aslında tıbbi tedaviye ihtiyaç duymaktadır.

Yaşlanan bir kediniz varsa dikkatli olun; çünkü sağlık durumu zamanla kırılgan hale gelir.

Genel davranış

Kedi sahipleri tarafından gözlenen yaşa bağlı başlıca değişiklikler, hareket kabiliyetine ilişkin zorlukların (atlama veya merdiven çıkma) yanı sıra fiziksel değişikliklerdir (kilo kaybı, mat tüyler, yorgunluk, letarji). Kedi bu semptomları gizleme eğiliminde olsa da, bunlar kronik bir hastalığın gelişmesinden kaynaklanıyor olabilir.

15 yaş üstü kedilerin yarısında, tıbbi rahatsızlıkla ilgisi olmayan davranışsal sorunlar da (oyuna olan ilginin azalması, idrarını veya dışkısını tuvaletinin dışında başka yerlere yapma, artan vokalizasyonlar, oryantasyon bozukluğu, saldırgan tutum, aşırı yalanma vb.) görülmektedir. Bunlar bazen, insanlardaki Alzheimer hastalığına benzeyen bir rahatsızlıktan (kognitif fonksiyon bozukluğu sendromu) sorumlu olan beyin lezyonlarına atfedilebilir. Bu fenomenler 11-14 yaş arası kedilerin %28'inde görülmektedir.

Kilodaki ve beslenme davranışındaki değişiklikler

Kedinizin vücut kondisyonunu ve kilosunu yakından takip edin: kedinizi optimum kiloda tutmanız, onun sağlığı ve uzun ömürlülüğü açısından yararlı olacaktır. Kediler yaşlandıkça, sindirim sisteminin yetersizleşmesi nedeniyle sıklıkla kilo kayıpları görülür. Bu nedenle, kedinizin enerji ihtiyacını karşılamaya yetecek miktarda mama yediğinden emin olmanız önemlidir. Kediniz her zamanki mamasını reddetme eğilimindeyse veteriner hekiminizle konuşun: Yaşlı kedilere yönelik olarak, lezzeti en isteksiz kedilerin bile iştahını açacak şekilde özel olarak tasarlanmış mamalar mevcuttur. Her gün ıslak ve kuru mamaları kombine etmek, özellikle ağız ağrısı çeken kedileri yemeye teşvik etmek için iyi bir çözüm olabilir.

Kediniz son 6 ila 12 ay içinde ağırlığının %10'undan fazlasını kaybetmişse (3.5 kg'lık bir kedi için 350 gr) hemen harekete geçmelisiniz. Şiddetli kilo kaybı, yavaş ilerleyen bir hastalığın belirtisi olabilir.

Ayrıca idrar üretiminin artıp artmadığını veya dışkı görünümünde herhangi bir değişiklik olup olmadığını değerlendirmek için kedinizin içtiği su miktarını ve tuvaletinin görünüşünü kontrol edin. Herhangi bir anormallik varsa veteriner hekiminizi bilgilendirin.

Bir kedi yaşlandıkça dişlerinin durumunu, eklem hareketliliğini, böbrek fonksiyonunu, glisemisini, kan basıncını vb. kontrol etmek çok önemlidir. Yıllık veteriner hekim kontrolleri (hatta 12 yaşından itibaren yılda iki kez yapılan kontroller), yaşlı kedilerdeki anormalliklerin çok erken saptanmasına olanak sağlar. Kedinin genç olduğu döneme ait kan ve idrar testlerinin sonuçları veteriner hekimde mevcutsa, tanı daha güvenilir olacaktır: bu referans değerler, bir parametrede değişim olup olmadığının tespitini kolaylaştırır.

Yaşlı kedilerde en sık görülen durumlar kronik böbrek hastalığı, osteoartrit, kanserler (meme tümörleri ve sindirim sistemi kanserleri en sık görülenlerdir), hipertiroidizm, sistemik hipertansiyon ve diyabettir. Tüm bu koşullar yalnızca kedinin yaşam süresini kısaltmakla kalmaz, aynı zamanda günlük refahını da etkileyebilir. Yavaş ilerleyen hastalıklar, hızla ölüme yol açmasalar bile, kedi için ciddi sonuçlar doğurabilir: Böbrek fonksiyonlarının bozulması bulantıya ve iştahsızlığa yol açabilir, yüksek tansiyon göz hasarına yol açabilir, kalp üfürümü kedinin normal aktivitelerini gerçekleştirmesini engeller, vb.

10 yaşın üstü bir kedi, sağlık sorunlarının yönetimine erken başlanırsa ve ihtiyaçlarına uygun beslenirse mükemmel bir yaşam kalitesini uzun yıllar boyunca koruyabilir. Kronik bir hastalık erken tespit edildiğinde, tıbbi ve beslenme ile ilgili tedavilerin kedinin durumunun kötüleşmesini önlemede etkili olma olasılığı daha yüksektir.

• GEDDES R., “The prevalence of conditions requiring veterinary intervention in an apparently healthy older UK cat population”, BSAVA 2014, Congress Proceedings, 511. 

• LANDSBERG G., et al., “Cognitive dysfunction in cats: a syndrome we used to dismiss’ old age’”, J. Feline Med. Surg., 2010, 12, 837-848. 

• PAEPE D., et al., “Routine health screening: findings in apparently healthy middle-aged and old cats”, J. Feline Med. Surg., 2013, 15, 8-19.